Úrskurður yfirskattanefndar nr. 326/2009
Úrskurður nr. 326/2009
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2009, miðvikudaginn 30. desember, er tekið fyrir mál nr. 250/2008, krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Valdimar Guðnason. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 27. október 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
Skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Offramtalinn og vanframtalinn innskattur.
A er gefið að sök, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa staðið skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar til skattstjórans í Reykjanesumdæmi vegna uppgjörstímabilanna júlí–ágúst, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2004, janúar–febrúar og maí–júní til og með nóvember–desember rekstrarárið 2005, júlí–ágúst og nóvember–desember rekstrarárið 2006 og að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar, mars–apríl og maí–júní rekstrarárið 2004, mars–apríl rekstrarárið 2005 og janúar–febrúar, mars–apríl, maí–júní og september–október rekstrarárið 2006. Með því vanframtaldi A skattskylda veltu og útskatt vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með september–október rekstrarárið 2004, janúar–febrúar til og með september–október rekstrarárið 2005 og janúar–febrúar til og með september – október rekstrarárið 2006 og offramtaldi skattskylda veltu og útskatt vegna uppgjörstímabilanna nóvember–desember rekstrarárið 2004, nóvember–desember rekstrarárið 2005 og nóvember–desember rekstrarárið 2006 vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar við útgerð vörubíla. Þá vanframtaldi A mögulegan innskatt vegna starfsemi sinnar uppgjörstímabilin janúar–febrúar til og með september–október rekstrarárið 2004, janúar–febrúar til og með september–október rekstrarárið 2005 og janúar–febrúar til og með september–október rekstrarárið 2006 og offramtaldi innskatt vegna uppgjörstímabilanna nóvember–desember rekstrarárið 2004, nóvember–desember rekstrarárið 2005 og nóvember–desember rekstrarárið 2006. Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 21.667.873 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 5.308.539. Mögulegur vanframtalinn innskattur nemur samtals kr. 7.830.
Sundurliðast vantalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
|
Rekstrarár |
Uppgjörstímabil |
Van- eða offramtalin skattskyld velta | Van eða offramtalinn útskattur | Van- eða offramtalinn innskattur |
| 2004 | jan.– feb. | 615.800 | 150.871 | 84.173 |
| 2004 | mars – apríl | 1.181.600 | 289.492 | 141.182 |
| 2004 | maí – júní | 976.080 | 239.139 | 83.535 |
| 2004 | júlí – ágúst | 1.273.200 | 311.934 | 248.714 |
| 2004 | sept. – okt. | 3.923.850 | 961.343 | 134.575 |
| 2004 | nóv. – des. | -3.570.937 | -874.880 | -758.714 |
| Samtals kr. | 4.399.593 | 1.077.899 | -66.535 | |
| 2005 | jan.– feb. | 736.200 | 180.369 | 20.260 |
| 2005 | mars – apríl | 674.000 | 165.130 | 61.743 |
| 2005 | maí – júní | 2.060.298 | 504.773 | 129.018 |
| 2005 | júlí – ágúst | 2.358.202 | 577.758 | 124.360 |
| 2005 | sept. – okt. | 1.054.249 | 258.291 | 31.922 |
| 2005 | nóv. – des. | -2.747.460 | -673.213 | -323.909 |
| Samtals kr. | 4.135.489 | 1.013.108 | 43.394 | |
| 2006 | jan.– feb. | 2.793.292 | 684.357 | 109.854 |
| 2006 | mars – apríl | 3.041.200 | 745.094 | 249.219 |
| 2006 | maí – júní | 3.986.500 | 976.692 | 284.098 |
| 2006 | júlí – ágúst | 4.394.900 | 1.076.750 | 331.649 |
| 2006 | sept. – okt. | 5.743.729 | 1.407.213 | 397.520 |
| 2006 | nóv. – des. | -6.826.830 | -1.672.574 | -1.341.369 |
| Samtals kr. | 13.132.791 | 3.217.532 | 30.971 | |
| Samtals öll árin kr. | 21.667.873 | 5.308.539 | 7.830 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna umræddra uppgjörstímabila rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt samkvæmt framangreindi á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, samtals kr. 487.237.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 27. október 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 11. desember 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 110. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Var bréf þetta birt gjaldanda eftir ákvæðum b-liðar 1. mgr. 83. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, í framhaldi af því að hann vitjaði ekki ábyrgðarbréfs yfirskattanefndar, dags. 29. október 2008, um sama efni. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 27. október 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með því að hann hafi staðið skil á röngum virðisaukaskattsskýrslum eða vanrækt skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar öll uppgjörstímabil virðisaukaskatts árin 2004, 2005 og 2006 og þannig vantalið skattskylda veltu að fjárhæð 21.667.873 kr. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Skattrannsóknarstjóri ríkisins hóf hinn 3. október 2007 rannsókn á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 og lauk rannsókninni með skýrslu, dags. 4. desember 2007. Vegna rannsóknar málsins kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 7. nóvember 2007 og var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem þar komu fram, bókhaldsgögnum gjaldanda, virðisaukaskattsskýrslum og upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 15. nóvember 2007, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og var lokaskýrsla skattrannsóknarstjóra ríkisins efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. desember 2007, var gerð grein fyrir rannsókn embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda og niðurstöðum hennar. Fram kom að á rannsóknartímabilinu hefði gjaldandi verið sjálfstætt starfandi vörubifreiðastjóri. Í lokakafla skýrslunnar voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattsskilum skattaðila fyrir rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 eru:
·1 Innsendar virðisaukaskattsskýrslur voru rangfærðar.
·2 Ekki hafa verið staðin skil á virðisaukaskattsskýrslum fyrir uppgjörstímabilin janúar-febrúar, mars-apríl og maí-júní 2004, mars-apríl 2005 og janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní og september-október 2006.
·3 Tveimur virðisaukaskattsskýrslum var skilað vegna uppgjörstímabilsins september-október 2005.
·4 Bókhald skattaðila hefur ekki verið fært.
·5 Skattskyld velta og útskattur er vantalin.
·6 Mögulegur innskattur er oftalinn rekstrarárið 2004 en vantalinn 2005 og 2006.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta gjaldanda væri vantalin um 4.399.593 kr. rekstrarárið 2004, um 4.135.489 kr. rekstrarárið 2005 og um 13.132.791 kr. rekstrarárið 2006. Vantalinn útskattur var samkvæmt þessu talinn nema samtals 5.308.539 kr. öll árin. Þá kom fram að innskattur væri vantalinn um samtals 7.828 kr. á rannsóknartímabilinu.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 4. desember 2007. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 18. febrúar 2008, sem hann svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri virðisaukaskatt gjaldanda rekstrarárin 2004, 2005 og 2006 með úrskurði um endurákvörðun, dags. 28. mars 2008. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta gjaldanda ákvörðuð 9.719.093 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2004, 8.392.449 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2005 og 21.468.121 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2006 og kom fram í úrskurði ríkisskattstjóra þær fjárhæðir væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Samkvæmt þessu og að teknu tilliti til áætlunar skattstjóra á skattskyldri veltu og virðisaukaskatti hækkaði útskattur gjaldanda um 710.399 kr. vegna uppgjörstímabila á árinu 2004, um 890.608 kr. vegna uppgjörstímabila á árinu 2005 og um 2.482.532 kr. vegna uppgjörstímabila á árinu 2006. Innskattur gjaldanda var lækkaður um 66.535 kr. árið 2004, en hækkaður um 43.394 kr. árið 2005 og um 30.971 kr. árið 2006. Við hækkun virðisaukaskatts samkvæmt framangreindu bætti ríkisskattstjóri álagi samkvæmt 27. gr. laga nr. 50/1988.
3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 4. desember 2007, að fyrirliggjandi séu virðisaukaskattsskýrslur gjaldanda fyrir uppgjörstímabilin júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2004, janúar-febrúar, maí-júní, júlí-ágúst, september-október (tvær skýrslur) og nóvember-desember 2005 og júlí-ágúst og nóvember-desember 2006. Við skýrslutöku 7. nóvember 2007 kannaðist gjaldandi við skýrslur þessar og kvaðst hafa séð um gerð þeirra, en tók fram að skýrslurnar væru ekki réttar þar sem hann hefði komist upp með að hafa þær eins og þær væru. Gjaldandi kvaðst ekki vita hvers vegna hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna annarra tímabila. Leiddar eru líkur að því í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að önnur tveggja virðisaukaskattsskýrslna, sem skráð eru í upplýsingakerfi ríkisskattstjóra sem skýrsla vegna september-október 2005, sé vegna sama tímabils árið 2006, en báðar skýrslurnar eru „núllskýrslur“. Bókhaldsgögn gjaldanda vegna rekstraráranna 2004, 2005 og 2006 voru afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins, en bókhald var ekki fært vegna greindra ára. Við rannsóknina kom fram 71 sölureikningur sem gjaldandi gaf út á árunum 2004, 2005 og 2006 og segir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að þeir virðist vera úr fimm sölureikningsupplögum. Nokkra sölureikninga vantaði til að númeraröð þeirra væri samfelld, sem gjaldandi kvaðst telja að hefðu verið ógildir eða óútgefnir, en skattrannsóknarstjóri taldi ekki forsendur til þess að leggja mat á ætlaðan undandrátt tekna gjaldanda vegna vöntunar sölureikninga.
Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð skattskyldrar veltu gjaldanda á árunum 2004, 2005 og 2006 byggja á umræddum sölureikningum gjaldanda. Nánar tiltekið er um að ræða 23 sölureikninga árið 2004, samtals að fjárhæð 12.100.270 kr., 25 sölureikninga árið 2005, samtals að fjárhæð 10.448.597 kr., og 22 sölureikninga árið 2006, samtals að fjárhæð 26.727.809 kr., sem allir voru gefnir út af gjaldanda vegna seldrar vinnu á tímabilinu janúar 2004 til og með desember 2006. Virðisaukaskattur er tilgreindur á öllum sölureikningum gjaldanda, samtals að fjárhæð 2.381.177 kr. árið 2004, 2.056.148 kr. árið 2005 og 5.259.688 kr. árið 2006. Að teknu tilliti til tilgreindrar skattskyldrar veltu samkvæmt fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslum gjaldanda er niðurstaða skattrannsóknarstjóra ríkisins um þennan þátt sú að skattskyld velta sé vantalin um samtals 4.399.593 kr. árið 2004, 4.135.489 kr. árið 2005 og 13.132.791 kr. árið 2006 og útskattur um 1.077.899 kr. fyrsta árið, 1.013.108 kr. annað árið og 3.217.532 kr. þriðja árið.
Í kafla um rannsókn á innskatti kemur fram að samkvæmt bókhaldsgögnum gjaldanda nemi innskattur 746.951 kr. árið 2004, 393.394 kr. árið 2005 og 1.590.928 kr. árið 2006. Við skýrslutöku 7. nóvember 2007 greindi gjaldandi frá því að ekki væri um frekari innskatt að ræða en samkvæmt bókhaldsgögnunum.
4.Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, sbr. áður 45. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála.
Eins og fram er komið eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins að því er varðar skattskylda veltu gjaldanda árin 2004, 2005 og 2006 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda að fjárhæð 12.100.270 kr. árið 2004, 10.448.597 kr. árið 2005 og 26.727.809 kr. árið 2006. Að teknu tilliti til tilgreindrar skattskyldrar veltu samkvæmt fyrirliggjandi virðisaukaskattsskýrslum gjaldanda er niðurstaða skattrannsóknarstjóra ríkisins um þennan þátt sú að skattskyld velta sé vantalin um samtals 4.399.593 kr. árið 2004, 4.135.489 kr. árið 2005 og 13.132.791 kr. árið 2006 og útskattur um 1.077.899 kr. fyrsta árið, 1.013.108 kr. annað árið og 3.217.532 kr. þriðja árið. Af hálfu gjaldanda er viðurkennt að tekjur hans hafi numið þeim fjárhæðum sem sölureikningar hans bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 7. nóvember 2007, svo og að virðisaukaskattsskil hans á árunum 2004, 2005 og 2006 hafi verið röng. Að þessu athuguðu og að virtum gögnum málsins að öðru leyti þykir bera að leggja til grundvallar í úrskurði þessum að skattskyld velta gjaldanda á umræddum árum hafi numið þeim fjárhæðum sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Gjaldandi afhenti skattrannsóknarstjóra ríkisins kostnaðargögn vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar og eru niðurstöður rannsóknar skattrannsóknarstjóra um innskatt byggðar á þeim. Ekkert hefur komið fram í málinu sem gefur tilefni til þess að tekið verði tillit til innskatts með hærri fjárhæð en greinir í rannsóknarskýrslu.
5. Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt staðið skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum eða vanrækt skil á virðisaukaskattsskýrslum árin 2004, 2005 og 2006 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 5.300.709 kr. umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, að teknu tilliti til innskatts. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 10.100.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 10.100.000 kr. til ríkissjóðs.
