Úrskurður yfirskattanefndar nr. 17/2010
Úrskurður nr. 17/2010
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2010, miðvikudaginn 17. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 256/2008; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Ragnheiður Snorradóttir og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
ú r s k u r ð u r :
I.
Með bréfi, dags. 29. október 2008, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 90/2003, um tekjuskatt, lögum nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga, og lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, öll með áorðnum breytingum, framin vegna rekstrarársins 2006.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
1. Vanræksla á skilum á skattframtali. Vanframtaldar rekstrartekjur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skattstjóranum í Reykjavík skil á skattframtali vegna álagningar opinberra gjalda gjaldárið 2007, vegna rekstrarársins 2006. Með því vanrækti A að gera grein fyrir rekstrartekjum að fjárhæð kr. 5.230.880 vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar sem fólgin var í [...] Tekjuskatts- og útsvarsstofn A var ekki áætlaður vegna rekstrarársins 2006.
Sú háttsemi A sem lýst hefur verið hér að framan brýtur í bága við ákvæði 90. gr., sbr. B lið 7. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 22. gr. og 19. gr. og 1. mgr. 21. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 6. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. og 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga.
2. Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.
A er gefið að sök, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, að hafa vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum til skattstjórans í Reykjavík vegna allra uppgjörstímabila rekstrarárið 2006 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 5.230.880 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 1.281.566.
Sundurliðast vantalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
|
Rekstrarár |
Uppgjörstímabil |
Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur |
| 2006 | janúar – febrúar | 777.635 | 190.520 |
| 2006 | mars – apríl | 959.400 | 235.053 |
| 2006 | maí – júní | 732.600 | 179.488 |
| 2006 | júlí – ágúst | 1.094.895 | 268.249 |
| 2006 | sept. – okt. | 904.590 | 221.625 |
| 2006 | nóv. – des. | 761.760 | 186.631 |
| Samtals kr. | 5.230.880 | 1.281.566 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna umræddra uppgjörstímabila rekstrarárið 2006 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt samkvæmt framangreindu á grundvelli 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, samtals kr. 128.156.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 29. október 2008, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 5. nóvember 2008, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 2. mgr. 110. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 2. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 29. október 2008, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, og 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna rekstrarársins 2006, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 17. janúar 2008. Rannsókn þessi hófst formlega hinn 3. apríl 2007 og beindist bæði að rekstrartekjum og rekstrargjöldum gjaldanda svo og að virðisaukaskattsskilum hans vegna sjálfstæðrar starfsemi við [...] Var rannsóknin m.a. byggð á upplýsingum sem komu fram við skýrslutöku af gjaldanda hinn 16. apríl 2007, á sölureikningum gjaldanda og upplýsingum úr upplýsingakerfi ríkisskattstjóra. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 16. maí 2007, var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. m.a. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, á grundvelli skýrslu um rannsóknina, dags. 15. maí 2007, sem þá lá fyrir, en með bréfi til skattrannsóknarstjóra, dags. 1. október 2007, fór ríkisskattstjóri fram á frekari rannsókn í máli gjaldanda með tilliti til starfssambands hans og X ehf. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 10. október 2007, var gjaldanda tilkynnt að framhaldsrannsókn væri hafin í máli hans og kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 18. október 2007 af því tilefni. Með bréfi, dags. 3. janúar 2008, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem dagsett var sama dag, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar áður en ákvörðun yrði tekin um framhald málsins. Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu gjaldanda og lauk rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins með fyrirliggjandi skýrslu um rannsóknina, dags. 17. janúar 2008, sem var efnislega samhljóða skýrslunni frá 3. janúar 2008 að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 17. janúar 2008, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar teknar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og skattskilum A fyrir rekstrarárið 2006 eru:
·1 Skattframtali hefur ekki verið skilað.
·2 Ekki hefur verið staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila rekstrarárið 2006.
·3 Bókhald er ekki fært.
·4 Skattskyld velta, útskattur og rekstrartekjur eru vantaldar.
·5 Skattaðili hefur starfað sem verktaki það tímabil sem til rannsóknar er.
·6 A hefur vanrækt að reikna sér endurgjald og hefur ekki staðið skil á skilagreinum vegna staðgreiðslu opinberra gjalda, þar með talið tryggingagjald, vegna þess.“
Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta gjaldanda væri vantalin um 5.230.880 kr. og rekstrartekjur um sömu fjárhæð rekstrarárið 2006. Vantalinn útskattur var samkvæmt þessu talinn nema 1.281.566 kr. Þá var gerð grein fyrir vantöldu reiknuðu endurgjaldi.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 6. mgr. 103. gr., sbr. 3. mgr. 101. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, og 3. mgr. 26. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra, dags. 17. janúar 2008. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 30. júní 2008, sem gjaldandi svaraði ekki, tók ríkisskattstjóri áður álögð opinber gjöld gjaldanda gjaldárið 2007 og virðisaukaskatt árið 2006 til endurákvörðunar með úrskurði um endurákvörðun, dags. 22. september 2008. Breytingar ríkisskattstjóra vörðuðu í fyrsta lagi endurákvörðun virðisaukaskatts gjaldanda árið 2006 vegna ákvörðunar skattskyldrar veltu í 24,5% skattþrepi að fjárhæð samtals 5.230.880 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2006. Ekki féllst ríkisskattstjóri á neinn innskatt til frádráttar útskatti gjaldanda. Samkvæmt úrskurði ríkisskattstjóra varð virðisaukaskattur gjaldanda því 1.281.566 kr. árið 2006. Á þá fjárhæð bætti ríkisskattstjóri álagi samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, að fjárhæð 128.156 kr. Í öðru lagi endurákvarðaði ríkisskattstjóri tekjuskatt og útsvar gjaldanda gjaldárið 2007. Í því sambandi kom fram að byggt væri á fjárhæð rekstrartekna 5.230.880 kr., reiknaðs endurgjalds 3.024.000 kr., sbr. áætlun skattstjóra þar að lútandi, og tryggingagjalds 210.096 kr. Þannig næmi hagnaður af rekstri 1.996.784 kr. rekstrarárið 2006. Samkvæmt þessu lækkaði tekjuskatts- og útsvarsstofn gjaldanda gjaldárið 2007 úr 7.800.000 kr. í 5.020.784 kr. eða um 2.779.216 kr. svo og lækkaði álag samkvæmt 1. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003 úr 1.170.000 kr. í 753.118 kr. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 17. janúar 2008, að gjaldandi hafi ekki talið fram til skatts árið 2007, en skattstjóri hafi ekki áætlað tekjuskatts- og útsvarsstofn gjaldanda við almenna álagningu opinberra gjalda það ár. Skráningarnúmeri gjaldanda (nr. [...]) hafi verið lokað frá árinu 2002 og hafi gjaldandi ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum á árinu 2006. Við skýrslutöku hafi gjaldandi sagt að kæruleysi hefði valdið því að hann hefði ekki skilað virðisaukaskattsskýrslum. Þá kemur fram í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að gjaldandi hafi ekki fært bókhald vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar og er gerð grein fyrir þeirri skýringu gjaldanda að kæruleysi hans sé um að kenna. Þá kemur fram að gjaldandi hafi ekki haldið utan um nein bókhaldsgögn nema afrit sölureikninga. Gjaldandi hafi gefið út sölureikninga vegna vinnu sinnar og hafi hann afhent afrit 28 sölureikninga sem allir hafi verið gefnir út á árinu 2006. Þá kemur fram að nokkra sölureikninga vanti til að númeraröð þeirra sé samfelld, en ekki séu taldar nægar forsendur til að leggja mat á ætlaðan undandrátt af þeim sökum.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á starfssambandi gjaldanda og X ehf. og rakin svör gjaldanda sem fram komu við skýrslutöku af honum hinn 18. október 2007. Er það niðurstaða þessa þáttar rannsóknarinnar að gjaldandi hafi starfað sem verktaki hjá X ehf. á árinu 2006.
Niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins um fjárhæð rekstrartekna gjaldanda og skattskyldrar veltu árið 2006 byggja á umræddum sölureikningum greint ár, samtals að fjárhæð 6.512.446 kr., sem allir eru á hendur X ehf. Er vísað til þess að við skýrslutöku hafi gjaldandi staðfest að hafa gefið sölureikningana út og fengið þá greidda. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir skattskyldri veltu gjaldanda og rekstrartekjum að fjárhæð 5.230.880 kr. rekstrarárið 2006 og að skattskyld velta og rekstrartekjur séu vantaldar um þessa fjárhæð.
Í kafla um rannsókn á rekstrargjöldum og innskatti er vísað til þess að samkvæmt framburði gjaldanda við skýrslutöku hafi hann keypt efni af Húsasmiðjunni hf. og Byko hf. en eigi ekki til nein kostnaðargögn. Af þessu tilefni er tekið fram í rannsóknarskýrslu að gjaldandi hafi ekki verið með kennitöluviðskipti við Húsasmiðjuna hf. eða Byko hf. og sé því ógerningur að finna út hvort hann hafi borið kostnað vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar rekstrarárið 2006 vegna viðskipta við fyrirtækin.
4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutökur, sem fram fóru hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á skattframtali árið 2007 og vanrækt skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti vegna seldrar þjónustu árið 2006. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda m.a. samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, sbr. áður 45. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála.
Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna ársins 2006 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda sem hann afhenti skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins. Umræddir sölureikningar gjaldanda, sem allir eru vegna vinnu gjaldanda fyrir X ehf., eru að fjárhæð 6.512.446 kr. og reiknuðust rekstrartekjur og skattskyld velta gjaldanda í samræmi við það 5.230.880 kr. umrætt rekstrarár. Er þetta sú fjárhæð sem tilgreind er sem töluleg niðurstaða rannsóknarinnar um vantaldar rekstrartekjur og skattskylda veltu. Umræddir sölureikninga voru lagðir fyrir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 16. apríl 2007 og staðfesti gjaldandi að hafa gefið út umrædda sölureikninga og að þeir hefðu allir fengist greiddir. Samkvæmt framburði gjaldanda leit hann svo á að í öllum tilvikum væri um að ræða tekjur af sjálfstæðri starfsemi, svo sem byggt er á í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins án þess að athugasemdir hafi komið fram af hálfu gjaldanda. Að þessu virtu verður einnig við það miðað í úrskurði þessum að um tekjur af atvinnurekstri eða sjálfstæðri starfsemi hafi verið að ræða. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins að öðru leyti þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir rekstrartekna og skattskyldrar veltu sem greinir í niðurstöðum skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á rekstrarkostnaði og innskatti gjaldanda var engum gögnum til að dreifa þar að lútandi og hefur ekkert komið fram af hálfu gjaldanda um frádráttarliði sem taka bæri tillit til í málinu.
Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er í fyrsta lagi reist á því að gjaldandi hafi vanrækt að standa skil á skattframtali sínu árið 2007 og að vegna þessarar vanrækslu beri að gera gjaldanda sekt samkvæmt 6. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, sbr. 2. mgr. 22. gr. laga nr. 4/1995, um tekjustofna sveitarfélaga. Í öðru lagi byggir kröfugerð skattrannsóknarstjóra á því að gjaldandi hafi vanrækt skil á virðisaukaskattsskýrslum uppgjörstímabilin janúar-febrúar til og með nóvember-desember 2006 og því vantalið skattskylda veltu um samtals 5.230.880 kr. og virðisaukaskatt um 1.281.566 kr.
Fyrir liggur í málinu að gjaldandi vanrækti að standa skil á skattframtali sínu árið 2007, sbr. 1. mgr. 90. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, innan tilskilins framtalsfrests samkvæmt 93. gr. laganna. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins var gjaldandi spurður um ástæður fyrir því að hann hefði ekki staðið skattstjóra skil á skattframtali sínu og gaf gjaldandi þá skýringu að eigin kæruleysi væri um að kenna. Í 6. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 segir svo: „Hafi maður af ásetningi eða stórkostlegu hirðuleysi vanrækt að gegna skyldu sinni samkvæmt ákvæðum 90., 92. eða 94. gr. skal hann sæta sektum eða fangelsi allt að 2 árum.“ Með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda í skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, verður talið að nægilega sé fullnægt þeim huglægu refsiskilyrðum sem að framan greinir. Að þessu athuguðu þykir bera að gera gjaldanda sekt eftir nefndu lagaákvæði.
Þá þykir fullsannað með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskatti og virðisaukaskattsskýrslum fyrir uppgjörstímabilin janúar–febrúar til og með nóvember–desember 2006. Telst gjaldandi hafa vanrækt að gera grein fyrir skattskyldri veltu að fjárhæð 5.230.880 kr. umrædd uppgjörstímabil og virðisaukaskatti til greiðslu að fjárhæð 1.281.566 kr. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 6. mgr. 109. gr. laga nr. 90/2003 og 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Við ákvörðun sektar ber að taka tillit til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Þá þykir bera að taka tillit til þess að nokkur dráttur hefur orðið á meðferð málsins án þess að gjaldanda verði um kennt. Að þessu virtu og málsatvikum að öðru leyti þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 2.400.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 2.400.000 kr. til ríkissjóðs.
