Úrskurður yfirskattanefndar nr. 5/2014

5.2.2014

Úrskurður nr. 5/2014

ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR

Ár 2014, miðvikudaginn 5. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 156/2013; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Sverrir Örn Björnsson. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I

Með bréfi, dags. 9. apríl 2013, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2008 og 2009.

Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:

„A er gefið að sök eftirfarandi:

Vanræksla á skilum á virðisaukaskattsskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.

A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar til skattyfirvalda vegna allra uppgjörstímabila rekstrarárin 2008 og 2009 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 37.257.895 og vanframtalinn útskattur samtals kr. 9.128.183. Mögulegur innskattur nemur samtals kr. 2.282.531.

Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:

Rekstrarár	Uppgjörstímabil	Vanframtalin skattskyld velta	Vanframtalinn útskattur	Mögulegur innskattur
2008	jan.– feb.	3.321.233	813.702	569.260
2008	mars – apríl	509.049	124.717	58.843
2008	maí – júní	2.333.861	571.795	5.770
2008	júlí – ágúst	5.378.377	1.317.704	0
2008	sept. – okt.	2.723.776	667.323	0
2008	nóv. – des.	3.078.314	754.187	0
Samtals kr.		17.344.610	4.249.428	633.873
2009	jan.– feb.	5.143.078	1.260.057	269.316
2009	mars – apríl	2.853.697	699.155	177.673
2009	maí – júní	5.550.374	1.359.841	472.541
2009	júlí – ágúst	1.830.122	448.379	282.648
2009	sept. – okt.	3.627.378	888.707	267.720
2009	nóv. – des.	908.636	222.616	178.760
Samtals kr.		19.913.285	4.878.755	1.648.658
Samtals bæði árin kr.		37.257.895	9.128.183	2.282.531

Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.

Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2008 og 2009 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt, kr. 684.566 er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.

Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 9. apríl 2013, sem fylgdi kröfugerðinni.

II

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 23. apríl 2013, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Var bréf þetta birt gjaldanda eftir ákvæðum b-liðar 1. mgr. 83. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála, í framhaldi af því að hann vitjaði ekki ábyrgðarbréfs nefndarinnar, dags. 15. apríl 2013, um sama efni. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.

III

1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 9. apríl 2013, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.

2. Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu er byggð á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna rekstraráranna 2008 og 2009, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 8. ágúst 2012, þar sem fram kom að á rannsóknartímabilinu hefði gjaldandi starfað sjálfstætt við að flytja inn, selja og setja upp öryggiskerfi. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins hófst formlega hinn 25. nóvember 2011 og beindist að virðisaukaskattsskilum gjaldanda. Var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við skýrslutöku af gjaldanda 15. maí 2012, sölureikningum gjaldanda, bankaupplýsingum og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 29. júní 2012, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 28. júní 2012, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Athugasemdir voru ekki gerðar af hálfu gjaldanda. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 8. ágúst 2012, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 8. ágúst 2012, voru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:

„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattskilum skattaðila eru:

·1  Ekki hafa verið staðin skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila rekstraráranna 2008 og 2009.

·2  Bókhald hefur ekki verið fært.

·3  Varðveislu bókhaldsgagna er ábótavant.

·4  Skattskyld velta er vantalin.

·5  Útskattur eru [sic] vantalinn.

·6  Fyrirliggjandi eru gögn um mögulegan innskatt.“

Þá gerði skattrannsóknarstjóri ríkisins tölulega grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu sinnar. Þar kom fram að skattskyld velta gjaldanda væri vantalin um 17.344.610 kr. rekstrarárið 2008 og 19.913.285 kr. rekstrarárið 2009. Þá væri útskattur vantalinn um samtals 9.128.183 kr. greind ár en mögulegur innskattur næmi samtals 2.282.531 kr. árin 2008 og 2009.

Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 5. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 5. september 2012. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 15. febrúar 2013, sem gjaldandi svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 27. mars 2013, virðisaukaskatt gjaldanda árin 2008 og 2009. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta ákvörðuð 17.344.610 kr. rekstrarárið 2008 og 19.913.285 kr. rekstrarárið 2009, og kom fram að þær fjárhæðir væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Að teknu tilliti til innskatts, sem ríkisskattstjóri ákvarðaði 633.873 kr. rekstrarárið 2008 og 1.648.658 kr. rekstrarárið 2009, varð virðisaukaskattur til greiðslu 3.615.556 kr. rekstrarárið 2008 og 3.230.097 kr. rekstrarárið 2009 auk álags samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.

3. Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 8. ágúst 2012, að gjaldandi hafi ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabila á árunum 2008 og 2009. Er í þessu sambandi rakinn sá framburður gjaldanda við skýrslutöku 15. maí 2012 að bókhaldsóreiða væri ástæða þess að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum. Þá kemur fram að gjaldandi hafi ekki fært eða látið færa bókhald vegna starfsemi sinnar umrædd ár. Einnig er rakið að við rannsóknina hafi legið fyrir sölureikningar gjaldanda, en 45 reikninga vanti til þess að númeraröð sölureikninga gjaldanda sé samfelld. Hafi gjaldandi sagt við skýrslutöku að þessir reikningar hafi verið ógildir, en allir útgefnir reikningar hefðu farið í gegnum bankann. Er tekið fram í skýrslunni að við rannsókn á bankareikningi gjaldanda hafi ekki komið í ljós teljandi innborganir vegna annarra virðisaukaskattsskyldra viðskipta en fram komi á sölureikningum gjaldanda. Af þeirri ástæðu taldi skattrannsóknarstjóri ríkisins ekki tilefni til að leggja mat á ætlaðan undandrátt vegna vöntunar sölureikninga.

Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti gjaldanda. Við skýrslutöku 15. maí 2012 voru útgefnir sölureikningar gjaldanda rekstrarárin 2008 og 2009 lagðir fyrir hann og staðfesti gjaldandi að hann hefði gefið þá út. Hann væri ekki viss um að hann hefði fengið sölureikningana alla greidda að fullu, en mikinn meirihluta þeirra hefði hann fengið greidda. Í skýrslunni er rakið að skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi aflað upplýsinga frá viðskiptamönnum gjaldanda þar sem komi skýringar á langflestum sölureikningum. Er nánar fjallað um þetta í skýrslunni. Meðal annars kemur fram að ekki hafi fundist innborgun á bankareikning gjaldanda vegna sölureiknings útgefnum á X, dags. 10. mars 2008, að fjárhæð 30.167 kr. Þrátt fyrir það sé fjárhæð sölureikningsins inni í tölulegum niðurstöðum skýrslunnar, enda hafi ekki komið fram upplýsingar um að sölureikningurinn sé ógreiddur. Hins vegar tók skattrannsóknarstjóri ríkisins tilgreinda sölureikninga á Y, Z ehf. og W ekki með í tölulegum niðurstöðum. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins kemur fram að gjaldandi hafi staðfest að greiðsla frá Ö (Þ ehf.) að fjárhæð 167.813 kr. væri vegna seldrar þjónustu. Sé skattskyld velta og útskattur hækkaður vegna þessa. Þá hafi gjaldandi jafnframt staðfest að vinna liggi að baki tilgreindum innborgunum þar sem ekki hafi tekist að afla afrita sölureikninga. Af þeim sökum hækki skattskyld velta um 667.985 kr. og útskattur um 163.656 kr. frá því sem fram komi á fyrirliggjandi sölureikningum. Samkvæmt þessu hafi vanframtalin skattskyld velta gjaldanda numið 17.344.610 kr. rekstrarárið 2008 (útskattur 4.249.428 kr.) og 19.913.285 kr. rekstrarárið 2009 (útskattur 4.878.755 kr.).

Í kafla um rannsókn á innskatti gjaldanda er greint frá því að gjaldandi hafi afhent gögn vegna innskatts og nemi mögulegur innskattur samkvæmt þeim 633.873 kr. rekstrarárið 2008 og 1.648.658 kr. rekstrarárið 2009.

4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti árin 2008 og 2009. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsókn sinni sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.

Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum gjaldanda vegna áranna 2008 og 2009 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda, svo og kröfulista sem hann afhenti skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar málsins, auk þess sem byggt var á gögnum um innborganir á bankareikning gjaldanda. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir meintri vantalinni skattskyldri veltu að fjárhæð 17.344.610 kr. rekstrarárið 2008 og 19.913.285 kr. rekstrarárið 2009, eða samtals 37.257.895 kr. Af hálfu gjaldanda, A, hefur ekki verið vefengt að tekjur hans hafi numið þeim fjárhæðum sem sölureikningar þessir og innborganir bera með sér, sbr. framburð gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 15. maí 2012. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir innheimts virðisaukaskatts sem gögn málsins bera með sér. Af hálfu gjaldanda hefur ekkert komið fram um frekari tilefni til frádráttar innskatts en reiknað er með í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Verður því byggt á niðurstöðum rannsóknarskýrslu um þann þátt málsins.

Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum öll uppgjörstímabil áranna 2008 og 2009 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 6.845.652 kr. að teknu tilliti til innskatts umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995. Af hálfu gjaldanda hefur komið fram að bókhaldsóreiða og erfiðleikar í rekstri hafi valdið vanskilum hans á virðisaukaskatti. Ekki telst tæk varnarástæða að fé hafi ekki verið til í rekstri gjaldanda til að standa skil á umræddum gjöldum, sbr. m.a. dóm Hæstaréttar Íslands frá 30. mars 2000 (H 2000:1422).

Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts og virðisaukaskattsskýrslna sem að framan greinir. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Líta ber til þess að gjaldandi gekkst greiðlega við brotum sínum. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 13.100.000 kr. til ríkissjóðs.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 13.100.000 kr. til ríkissjóðs.